Sorry, no English translation of this page yet.
In Nederland zijn momenteel drie verschillende stekkers in omloop voor de electrische verbinding tussen trekker en aanhanger. De meeste aanhangers zijn nog voorzien van de oude 7 polige stekker, maar op caravans en vouwwagens treft men steeds vaker een 13 polige stekker aan. Zeven draden zijn niet meer genoeg om aan de behoeften van de kampeerder te voldoen, zeker nu het mistachterlicht verplicht is geworden, dat vraagt immers een extra draad. Helaas zijn er twee concurrerende standaarden ontstaan voor de 13 polige aansluitng. Multicon WeSt of simpelweg WeSt (Welt Stecker) en Jaeger, ook wel Volta of DIN systeem genoemd.
Multicon WeSt stekker en stopcontact.
Multicon WeSt is compatibel met het oude 7 polige systeem.
Een 7 polige stekker past in een 13 polig WeSt stopcontact. Het huis van de stekker
mag dan echter niet van metaal zijn want dan kan kortsluiting ontstaan. Andersom past
meestal ook, het hangt een beetje af van de vorm van het centrale deel in het 7 polige
stopcontact. Is dat rond, dan zal een WeSt stekker niet passen in het 7 polige stopcontact
omdat er geen ruimte is voor de 6 extra pennen aan de rand. Vaak echter is het centrale
deel rozetvormig en dan is er wel ruimte voor de extra pennen. Even goed opletten dus en
vooral niet forceren.
Uiteraard mist men bij een 7 polig stopcontact dan wel de extra functionaliteit,
de koelkast doet het niet en een eventuele accu wordt niet geladen. Mits
pen 2 van het stopcontact correct bedraad is voor gebruik
met een mistlamp kan met zo'n combinatie wel veilig gereden worden, want alle "rijlichten",
uitgezonderd een eventueel achteruitrijlicht zullen werken.
Een oudere vorm, de Multicon Feder (afbeelding rechts) is inmiddels in onbruik
geraakt en niet meer in de reguliere handel verkrijgbaar.
Een Multicon Feder stekker past in een Multicon WeSt stopcontact, omgekeerd niet.
Bij gebruik van een Feder stekker in een WeSt stopcontact is het contact niet optimaal,
de platte stripjes van de zijcontacten maken maar op een klein oppervlak contact met de
ronde bussen. Goed dat het kan als het moet, maar toch maar liever een WeSt stekker monteren
op de caravan.
Een derde nog meer obscure en verouderde variant van Multicon, de Roto
is qua pennen gelijk aan de Feder maar heeft als extra een bajonet voor het vergrendelen
van de stekker.
Het nadeel is dan wel weer dat bij niet goed aankoppelen en losschieten niet
alleen de hulpremkabel breekt, maar ook de kabel voor de electrische aansluiting.
Een Roto stekker past waar een Feder stekker ook past, maar uiteraard is alleen bij
een Roto stopcontact de bajonet vergrendeling actief. Net als bij Feder geldt: handig
dat het kan als het moet, maar liever vervangen door WeSt.
Het Jeager systeem heeft net als de Multicon
Roto een bajonetbevestiging.
Bij het Jaeger systeem zijn alle pennen even dik, 3,4 millimeter. Technisch
gezien is dat marginaal beter dan WeSt waarbij juist de dunste pennen (2,4 mm) de
grootste stromen te verwerken krijgen. Daar staat dan weer als nadeel tegenover dat Jeager
incompatibel is met alle andere systemen, met name het oude zeven polige systeem. Even de
kar van de buurman lenen om wat stenen te versjouwen geeft dan soms problemen omdat dat
soort aanhangers meestal met een 7 polige stekker zijn uitgerust.
Voor een gewone aanhangwagen kan men volstaan met het oude 7 polige systeem.
Tenzij men per sé ook een achteruitrijlicht wil aanbrengen.
Voor kleine aanhangers lijkt dat van weinig nut en het ziet er ook
niet naar uit dat het op voorzienbare termijn verplicht zal worden.
De 7 polige stekkers zijn aanzienlijk goedkoper dan de 13 polige. (Stekker ca €2,
stopcontact ca €2,50) Het mistlicht wordt aangesloten op
pen 2
Wees er op bedacht dat voorheen pen 2 werd gebruikt voor de constante stroomdraad.
Die werd in het stopcontact soms wel en soms niet aangesloten. Het kan dus gebeuren dat
het mistachterlicht het niet doet als de kar achter een oudere auto wordt gehangen.
Of erger, dat het continue brandt. Lampje er uit halen is dan een snelle oplossing,
maar bedenk wel dat men dan in overtreding is, het mistachterlicht moet namelijk bij
controle ook kunnen werken. Pakkans bij incidenteel gebruik van een gewone aanhanger
is natuurlijk klein, maar toch... Als dit probleem zich vaak voordoet zou men kunnen
overwegen een schakelaar op de aanhanger te monteren waarmee men het mistlicht uit kan
zetten. Er zijn zelfs mistlichten met ingebouwde schakelaar in de handel.
Als dat dan de enige manier is om het misticht te bedienen is men dan toch nog in
overtreding. Het mistlicht mag weliswaar apart van de mistlampen van de trekker bediend
worden, maar de schakelaar moet zich dan wel binnen de auto bevinden.
De reden daarvoor zou duidelijk moeten zijn: stoppen bij dichte mist om het mistlicht aan
te zetten is niet bepaald veilig. Het gebruik van het mistlicht is echter (nog) niet
verplicht. Het continue laten branden is daarentegen wel een overtreding en het is
bovendien opvallend. Dus als er gekozen moet worden tussen twee kwaden, dan maar kiezen
voor continue uit zetten. Het blijft een noodoplossing, de goede manier is uiteraard om
pen 2 in het stopcontact aan te sluiten op de mistlampen van de trekker.
Welke van de twee 13 polige systemen uiteindelijk gaat winnen is nog onduidelijk.
Technisch lijkt Jaeger iets beter maar het verschil is marginaal. Jeager is iets
goedkoper. Een Jaeger stekker kost ca €10, een WeSt stekker €12. Een Jaeger
stopcontact €15, WeSt €20. Voor wie er de tijd en de gelegenheid voor heeft loont
het om te shoppen, er zijn grote prijsverschillen tussen de verschillende aanbieders,
tot wel 100%. Dat geldt ook voor verloopkabels en adapters.
Jaeger mag dan iets goedkoper zijjn, de incompatibiliteit van Jeager met het oude 7 polige
systeem is een groot nadeel want het zal nog wel heel lang duren voordat alle 7 polige
stekkers verdwenen zijn, als het ooit gebeurt.
Op nieuwe Duitse caravans ziet men veelal Jaeger. Bij de Fransen, Belgen en Nederlanders
lijkt WeSt de voorkeur te hebben. De Engelsen tellen nog niet helemaal mee, die hadden
een geheel afwijkend systeem met een tweede (7 polig) stopcontact voor de aanvullende
functies, maar die lijken nu ook langzaamaan over te gaan op WeSt.
Voor een bedrijfswagen die vaak met verschillende aanhangers zal rijden, kan men er zolang de onzekerheid over de definitieve standaard voortduurt, voor kiezen twee stopcontacten te monteren. Jaeger èn WeSt. Het vergt wat investering maar men is dan niet afhankelijk van zoekrakende of falende verloopkabels.
Ik heb vanwege de compatibiliteit gekozen voor Multicon WeSt.
De kleine aanhanger heeft een klassieke 7 polige stekker.
De auto en de caravan heb ik uitgerust
met 13 polig Multicon WeSt.
Top
- Richtingaanwijzer links (L)
- Mistachterlicht (voorheen constante stroomdraad) (54g)
- Massa (31)
- Richtingaanwijzer rechts (R)
- Achterlicht en kentekenverlichting rechts (58R)
- Remlicht (54)
- Achterlicht en kentekenverlichting links (58L)
De aansluitingen voor de 13 polige stekkers (Volgens DIN ISO 11446) zijn als volgt:
(vooraanzicht stopcontact)
Top
- Richtingaanwijzer links
- Mistachterlicht
- Massa voor de contacten 1-8
- Richtingaanwijzer rechts
- Achterlicht, zijlichten en kentekenverlichting rechts
- Remlicht
- Achterlicht, zijlichten en kentekenverlichting links
- Achteruitrijlicht
- Permanente stroomdraad / laaddraad voor caravanaccu
- Plus geschakeld via contactslot (voor koelkast)
- Massa voor contact 10
- Datalijn
- Massa voor contact 9
In de auto moet een relais gemonteerd worden dat bekrachtigd wordt door het contact en waarvan het maakcontact in de draad voor de voeding van de koelkast is opgenomen. (Pen 10) Het relais moet minimaal 10 Ampère kunnen schakelen. Een standaard mistlamp relais voldoet. Het relais voorkomt dat de autoaccu leegloopt via de koelkast als de motor stil gezet wordt. Dat kan erg snel gaan, een volledig geladen en in perfecte conditie verkerende accu is in een paar uur leeg. Bij een wat minder goede accu kan men na een half uurtje winkelen al in de problemen komen. Het afschakelen bij stilstand betekent natuurlijk wel dat de koelkast dan ook niet meer koelt. Maar als de deur dicht blijft, warmt de koelkast niet zo snel op en liever een iets minder koud biertje dan niet meer op eigen kracht weg kunnen komen van de parkeerplaats bij de supermarkt.
Bij een caravan met eigen accu wordt aanbevolen in de caravan ook nog een relais te monteren. Het maakcontact er van moet de caravanaccu scheiden van de constante stroomdraad (pin 9) bij stilstand. De bekrachtiging van het relais wordt aangesloten parallel aan de koelkast. Men creëert daarmee als het ware een tweede geschakelde stroomdraad. Strikt nodig is het niet, maar het voorkomt problemen zoals het leeglopen van de autoaccu wanneer in de caravan nog gebruikers ingeschakeld zijn. Als de caravanaccu en de autoaccu bij stilstand gescheiden zijn kan dan alleen de caravanaccu leeg raken. Neem een flink zwaar relais, de laadstroom kan fors oplopen als de caravan accu helemaal leeg is. 30 Ampère is een goede waarde.
Ook het zekeren moet niet vergeten worden. Breng twee zekeringen aan in de auto,
zo dicht mogelijk bij het punt waar de aansluitingen op de electrische installatie van
de auto zich bevinden. Zeker de voeding voor de koelkast (pen 10) af
met 16 Ampère. De constante stroomdraad (pen 9) met 8 of 16 Ampère afzekeren in geval er
2,5 mm² draad gebruikt wordt en met 30 Ampère bij 6 mm².
Het is een goed idee de zekering van de constante stoomdraad los te nemen als de constante
stroomdraad langere tijd niet gebruikt zal worden.
Bijvoorbeeld als de caravan in de winterstalling staat.
Een contact dat onder spanning staat zal eerder en makkelijker corroderen dan een contact
dat niet onder spanning staat. Door de zekering, en daarmee de spanning, weg te nemen,
is er minder kans op corrosie.
Top
Stuur mij een e-mail
Terug naar mistlamp op de kar
oplooprem indicator.
Back to Home page in English
Terug naar Home page in het Nederlands
Laatst bijgewerkt 17 augustus 2007.
© 2006 - 2007, Michiel van der Vlist
